Beskid Sądecki czyli moje rejony
Beskid Sądecki czyli moje rejony
W tym temacie to, co mnie najbardziej interesuje: co mam "za miedzą".
Na początek trochę topografii: Pasmo Radziejowej – pasmo górskie w Beskidzie Sądeckim będące obok Pasma Jaworzyny jedną z jego dwóch głównych części. Rozciąga się od doliny Dunajca na zachodzie po dolinę Popradu na wschodzie. Znajdują się tu wszystkie szczyty Beskidu Sądeckiego wznoszące się powyżej 1200 m n.p.m., łącznie z najwyższą Radziejową (1262 m npm), od której pasmo wzięło swoją nazwę.
Masyw obniża się i jednocześnie zwęża w kierunku północnym, do miejscowości Stary Sącz. Dunajec i Poprad wyznaczają główne szlaki komunikacyjne w regionie, i to począwszy od czasów przedhistorycznych (neolit), same stanowiąc jednocześnie naturalne przeszkody. Obie rzeki utworzyły długie doliny (odpowiednio 150km i 250km), których szerokość w niektórych miejscach nie przekracza 350-450m.
Doliną Popradu od 1876 roku prowadzi linia kolejowa z Tarnowa do Muszyny (z odbiciem do Krynicy Górskiej) i dalej do Budapesztu.
Tereny, na których znajdują się niemieckie linie umocnień i pojedyncze obiekty, nie zostały umieszczone w miejscach, gdzie obie doliny osiągają najmniejszą szerokość i obrona (opóźnianie wojsk sowieckich) byłaby nader ułatwiona. Jednocześnie uniemożliwia to zaskoczenie jednego z punktów oporu przez zastosowanie obejścia przez którąś z przełęczy. Co ciekawe, prawie wszystkie z zachowanych obiektów betonowych (odnalazłem na razie jedynie Rs 58) mają wejścia od północy. Ukształtowanie terenu nie zawsze wymusza takie usytuowanie poszczególnych dzieł, stad można wysnuć wniosek, że Niemcy w 1944 roku obawiali się ataku Sowietów od południa.
Może się to wiązać z zakończeniem w sierpniu 1944 roku sowieckiej Operacji Bagration i spodziewanym atakiem wojsk Frontu Ukraińskiego od południa na Grupę Armii A, powstałą z Grupy Armii Południe (za Wikipedią). W lokalnym kontekście militarnym nie bez znaczenia był też wybuch powstania antyniemieckiego na terenie Słowacji, trwającego od 29 sierpnia do 28 października 1944 roku oraz przełamanie mniej więcej w tym samym czasie tzw. "Karpatenfestung" (Łuku Karpat, stanowiącego kolejną naturalną przeszkodę) w rejonie Dukli. Co za tym idzie – otwarła się możliwość ataku z terenów ówczesnej Czechosłowacji przez doliny rzeczne Popradu, Dunajca i Orawy w kierunku północnym.
W dolinie Popradu miejscem usytuowania obiektów są „opłotki” Starego Sącza, czyli przysiółki Lipie i Cyganowice oraz Barcice. Są to linie szerokich, dobrze zachowanych okopów biegnących w kierunku pd-pn (wzdłuż drogi odchodzącej od obwodnicy miasta w kierunku jego centrum, tzw. stara droga, ukryte na granicy lasu) oraz co najmniej cztery stanowiska betonowe Ringstand 58 – każde zdolne przynajmniej teoretycznie do ostrzału zarówno drogi bitej jak i linii kolejowej, biegnących w tym rejonie równolegle.
Dolina Dunajca to jak do tej pory odnalezione dwa Ringstandy, leżące na dwóch brzegach rzeki: zasypany na lewym brzegu, u wylotu mostu w Gołkowicach, w sąsiedztwie grodziska oraz na prawym brzegu - za osiedlem w Gołkowicach Dolnych, wbudowany w zbocze.
(stan mojej wiedzy na styczeń 2009).
Z informacji uzyskanych od tambylców wiem, że większe obiekty powinny znajdować się na północ od Starego Sącza, w rejonie stawów (?) naddunajeckich. Trochę nieprawdopodobne, zważywszy choćby na masę np. Regelbau 668 lub 701 i rodzaj gleby – namuły naniesione przez Dunajec.
Nie ukrywam, że liczę na pomoc szanownych Kolegów, a szczególnie Mobilnego CoVoxA, w rozwinięciu tematu.
Na początek trochę topografii: Pasmo Radziejowej – pasmo górskie w Beskidzie Sądeckim będące obok Pasma Jaworzyny jedną z jego dwóch głównych części. Rozciąga się od doliny Dunajca na zachodzie po dolinę Popradu na wschodzie. Znajdują się tu wszystkie szczyty Beskidu Sądeckiego wznoszące się powyżej 1200 m n.p.m., łącznie z najwyższą Radziejową (1262 m npm), od której pasmo wzięło swoją nazwę.
Masyw obniża się i jednocześnie zwęża w kierunku północnym, do miejscowości Stary Sącz. Dunajec i Poprad wyznaczają główne szlaki komunikacyjne w regionie, i to począwszy od czasów przedhistorycznych (neolit), same stanowiąc jednocześnie naturalne przeszkody. Obie rzeki utworzyły długie doliny (odpowiednio 150km i 250km), których szerokość w niektórych miejscach nie przekracza 350-450m.
Doliną Popradu od 1876 roku prowadzi linia kolejowa z Tarnowa do Muszyny (z odbiciem do Krynicy Górskiej) i dalej do Budapesztu.
Tereny, na których znajdują się niemieckie linie umocnień i pojedyncze obiekty, nie zostały umieszczone w miejscach, gdzie obie doliny osiągają najmniejszą szerokość i obrona (opóźnianie wojsk sowieckich) byłaby nader ułatwiona. Jednocześnie uniemożliwia to zaskoczenie jednego z punktów oporu przez zastosowanie obejścia przez którąś z przełęczy. Co ciekawe, prawie wszystkie z zachowanych obiektów betonowych (odnalazłem na razie jedynie Rs 58) mają wejścia od północy. Ukształtowanie terenu nie zawsze wymusza takie usytuowanie poszczególnych dzieł, stad można wysnuć wniosek, że Niemcy w 1944 roku obawiali się ataku Sowietów od południa.
Może się to wiązać z zakończeniem w sierpniu 1944 roku sowieckiej Operacji Bagration i spodziewanym atakiem wojsk Frontu Ukraińskiego od południa na Grupę Armii A, powstałą z Grupy Armii Południe (za Wikipedią). W lokalnym kontekście militarnym nie bez znaczenia był też wybuch powstania antyniemieckiego na terenie Słowacji, trwającego od 29 sierpnia do 28 października 1944 roku oraz przełamanie mniej więcej w tym samym czasie tzw. "Karpatenfestung" (Łuku Karpat, stanowiącego kolejną naturalną przeszkodę) w rejonie Dukli. Co za tym idzie – otwarła się możliwość ataku z terenów ówczesnej Czechosłowacji przez doliny rzeczne Popradu, Dunajca i Orawy w kierunku północnym.
W dolinie Popradu miejscem usytuowania obiektów są „opłotki” Starego Sącza, czyli przysiółki Lipie i Cyganowice oraz Barcice. Są to linie szerokich, dobrze zachowanych okopów biegnących w kierunku pd-pn (wzdłuż drogi odchodzącej od obwodnicy miasta w kierunku jego centrum, tzw. stara droga, ukryte na granicy lasu) oraz co najmniej cztery stanowiska betonowe Ringstand 58 – każde zdolne przynajmniej teoretycznie do ostrzału zarówno drogi bitej jak i linii kolejowej, biegnących w tym rejonie równolegle.
Dolina Dunajca to jak do tej pory odnalezione dwa Ringstandy, leżące na dwóch brzegach rzeki: zasypany na lewym brzegu, u wylotu mostu w Gołkowicach, w sąsiedztwie grodziska oraz na prawym brzegu - za osiedlem w Gołkowicach Dolnych, wbudowany w zbocze.
(stan mojej wiedzy na styczeń 2009).
Z informacji uzyskanych od tambylców wiem, że większe obiekty powinny znajdować się na północ od Starego Sącza, w rejonie stawów (?) naddunajeckich. Trochę nieprawdopodobne, zważywszy choćby na masę np. Regelbau 668 lub 701 i rodzaj gleby – namuły naniesione przez Dunajec.
Nie ukrywam, że liczę na pomoc szanownych Kolegów, a szczególnie Mobilnego CoVoxA, w rozwinięciu tematu.
- Załączniki
-
- Rs 58, GoÂłkowice Dolne Osiedle.jpg (84.25 KiB) Przejrzano 22463 razy
-
- Rs 58, Naszacowice.jpg (95.3 KiB) Przejrzano 22463 razy
-
- Rs 58, Cyganowice, drugi (1).jpg (81.51 KiB) Przejrzano 22463 razy
-
- Barcice, RS 58, wykopany.jpg (80.65 KiB) Przejrzano 22463 razy
-
- Rs 58, Cyganowice, drugi (1).jpg (62.39 KiB) Przejrzano 22462 razy
Ostatnio zmieniony 2009-01-21, 13:53 przez lipton, łącznie zmieniany 1 raz.
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
w Wikipedii znalazłem ponadto taki oto kawałek:
"...W Barcicach Dolnych, w części zachodniej, znajduje się schron przeciwlotniczy z czasów II wojny światowej.."
Covox, słyszałeś coś?
i polski schron do ognia bocznego w Rytrze, na górze Połom
"...W Barcicach Dolnych, w części zachodniej, znajduje się schron przeciwlotniczy z czasów II wojny światowej.."
Covox, słyszałeś coś?
i polski schron do ognia bocznego w Rytrze, na górze Połom
- Załączniki
-
- Rytro (5).jpg (83.13 KiB) Przejrzano 22460 razy
Ostatnio zmieniony 2009-03-11, 13:06 przez lipton, łącznie zmieniany 1 raz.
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
Ostatni rekonesans w Czchowie przyniósł taki wynik:
1 x R668 w wersji pod dostawianego Rs58, ul. Podedworze, zalany do 40 cm wodą, sygnatura wojskowa w wejściu, prawdopodobnie miał kratę (zostały zawiasy),
1 x całkowicie zasypany Rs58, vis-a-vis stacji benzynowej, w poboczu drogi nr 75 Brzesko-Krynica
Łącznie jak do tej pory:
2 x Rs58
1 x Rb 668
1 x R668 w wersji pod dostawianego Rs58, ul. Podedworze, zalany do 40 cm wodą, sygnatura wojskowa w wejściu, prawdopodobnie miał kratę (zostały zawiasy),
1 x całkowicie zasypany Rs58, vis-a-vis stacji benzynowej, w poboczu drogi nr 75 Brzesko-Krynica
Łącznie jak do tej pory:
2 x Rs58
1 x Rb 668
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
Mam nadziej, że zrobiłeś zdjęcie wejscia i zawiasów
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
Jasne, jutro będą. Szczegółów nie sfociłem, bo woda 40 cm, a połowica się niepokoiła. Wodery pozostały niestety suche w bagażniku
Ostatnio zmieniony 2009-04-02, 15:29 przez lipton, łącznie zmieniany 1 raz.
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
Mówisz i masz
- Załączniki
-
- c9.jpg (73.33 KiB) Przejrzano 22390 razy
-
- c8.jpg (62.11 KiB) Przejrzano 22390 razy
-
- c7.jpg (95.43 KiB) Przejrzano 22390 razy
-
- c6.jpg (95.21 KiB) Przejrzano 22390 razy
-
- c3.jpg (96.38 KiB) Przejrzano 22390 razy
-
- c1.jpg (95.48 KiB) Przejrzano 22390 razy
-
- c2.jpg (97.67 KiB) Przejrzano 22390 razy
Ostatnio zmieniony 2009-04-03, 10:29 przez lipton, łącznie zmieniany 1 raz.
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
Ze w Twoim Regionie dzieje sie historia to pozwolilem sobie wrzucic troche nie do tematu:
W 2008 roku w dzienniku Polskim ukazala sie zapowiedz ksiazki pt:
K. Plamowski, R. Bankosz, P. Wojcik, A. Komski
pt. Linia Molotowa - Przewodnik po rowerowym "Szlaku nadsanskich umocnien".
Wydawca mial byc czy tez jest Wydawnictwo i Drukarnia "Nova Sandec" w Nowym Saczu. I tu pojawia sie problem - ksiazki nie ma w ksiegarniach, w internecie tez cicho a na stronie wydawcy nie ma po niej sladu. Moze udaloby Ci sie cos na jej temat dowiedziec?
Bede wdzieczny
W 2008 roku w dzienniku Polskim ukazala sie zapowiedz ksiazki pt:
K. Plamowski, R. Bankosz, P. Wojcik, A. Komski
pt. Linia Molotowa - Przewodnik po rowerowym "Szlaku nadsanskich umocnien".
Wydawca mial byc czy tez jest Wydawnictwo i Drukarnia "Nova Sandec" w Nowym Saczu. I tu pojawia sie problem - ksiazki nie ma w ksiegarniach, w internecie tez cicho a na stronie wydawcy nie ma po niej sladu. Moze udaloby Ci sie cos na jej temat dowiedziec?
Bede wdzieczny
Rekapitulacja - Czchów:
4 x Rs 58c: dwa w okolicy baszty (jeden dostępny, odkopany do połowy wysokości), dwa w poboczu drogi nr 75 (jeden przy słupku nr 35, drugi przy Banku Spółdzielczym Rzemiosła - oba całkowicie zasypane)
1 x Rb 668 (wewnątrz była boazeria, pozostały zatapiane w betonie poziome listwy, brak drzwi pancernych i drzwi gazoszczelnych, nie pozostały nawet futryny)
4 x Rs 58c: dwa w okolicy baszty (jeden dostępny, odkopany do połowy wysokości), dwa w poboczu drogi nr 75 (jeden przy słupku nr 35, drugi przy Banku Spółdzielczym Rzemiosła - oba całkowicie zasypane)
1 x Rb 668 (wewnątrz była boazeria, pozostały zatapiane w betonie poziome listwy, brak drzwi pancernych i drzwi gazoszczelnych, nie pozostały nawet futryny)
- Załączniki
-
- cz 6.jpg (38.75 KiB) Przejrzano 22362 razy
-
- cz 5.jpg (34.01 KiB) Przejrzano 22362 razy
-
- cz 4.jpg (52.04 KiB) Przejrzano 22362 razy
-
- cz 3.jpg (44.31 KiB) Przejrzano 22362 razy
-
- cz 2.jpg (86.93 KiB) Przejrzano 22362 razy
-
- cz 1.jpg (83.08 KiB) Przejrzano 22362 razy
Polka na erkaem i granaty... Orkiestra tusz!
Bardzo ładne zdjecia - szczególnie ten biedy ring przy chodniczu... mam nadzieje, że to nie wszystko
Człowiek zniesie wszystko prócz jajka.
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/
.............................................................
www.rawelin.org
www.facebook.com/dariusz.krzysztalowski/